وجود دسته بندی بازی‌های رایانه‌ای در میان محتواهای در نظر گرفته شده برای کنفرانس تقریبا در سایر مراکز فرهنگی دیده نمی‌شود و از این جهت این نوعی از شخصی سازی برنامه‌ها محسوب می‌شود.

مرکز فرهنگی کره جنوبی

این مرکز نیز با بهره مندی از ساختمان‌های متعدد و نیروی انسانی قابل توجه، از جمله مراکز فرهنگی بسیار فعال خارجی در فرانسه محسوب می‌شود. کره جنوبی نیز از جمله کشورهای است که به دلیل روابط همه جانبه بسیار خوب با دولت فرانسه از حمایت های قابل توجهی برخوردار است.

این مرکز برنامه های خود را برای مخاطب فرانسوی در شش دسته ارائه می کند که شامل موارد زیر است:

-       کنسرت/ نمایش : شامل اجرای انواع تئاتر، نمایش و کنسرت های موسیقی.

-       سینما: شامل اکران فیلم.

-       کنفرانس: شامل ارائۀ سخنرانی و گاهی کارگاه اموزشی در حوزه های مختلف از جمله هنری و فرهنگی.

-     نمایشگاه : شامل برگزاری انواع نمایشگاه که بیشتر شامل هنرهای دیجیتالی (رقمی - الکترونیکی) می‌شوند.

-      کره نزد شما : این برنامه‌ها شامل معرفی سبک زندگی کره‌ای می شوند.

-       سایر: انواع برنامه‌های دیگر هنری و فرهنگی که در دسته‌های فوق طبقه بندی نشده اند از جمله دوره های هنری، آموزش رقص و ...

فراوانی و درصد هر یک از دسته های فوق و جایگاه آنها در میان برنامه‌های تعریف شده این مرکز به شرح جدول زیر است:

تمرکز اصلی برنامه های این مرکز بر روی دسته بندی "کنسرت و نمایش" است و پس از آن انواع کنفرانس و سپس اکران فیلم از سایر کلان برنامه‌ها محسوب می‌شوند.

درصد اختصاص برنامه‌ها به هر یک از دسته بندی‌های یاد شده در این سه مرکز بسیار فعال خارجی نشان می‌دهد این سه کشور در سیاست‌های نمایش فرهنگ خود کدام بسترها را به عنوان تأثیرگذارترین و پر مخاطب ترین بسترها برای انتقال فرهنگ خود به مخاطب فرانسوی شناسایی کرده‌اند.

در بین مراکز فرهنگی خارجی صد البته کشورهایی نیز هستند که به رغم بهره مندی از رایزنی فرهنگی و مرکز فرهنگی، فعال نیستند که می توان از کشورهایی مانند آمریکا و انگلیس نیز نام برد.

عوامل مؤثر بر توان مراکز فوق در اجرایی سازی برنامه‌های فرهنگی:

افزون بر اینکه اجرای برنامه های متعدد در مراکز فرهنگی یاد شده، نشانگر انگیزه بالا و سیاست‌های تعریف شده درست در این مراکز است، ساختارها نیز برای هموارسازی این مسیر و شدنی بودن آن بسیار مؤثر و یاریگر بوده که برخی از آنها به این شرح است :

-      امکان درآمدزایی و دریافت پول در برخی از این مراکز (برای مثال مرکز فرهنگی ایرلند) که به تامین بخشی از هزینه ها کمک می کندو از سویی دیگر به دلیل مطابقت با فرهنگ فرانسوی تضمین هایی را برای برگزاری برخی برنامه ها فراهم می نماید.

-       امکان بهره مندی از اسپانسر های فرانسوی و بین المللی.

-       همکاری کامل و جامع دولت فرانسه و در نتیجه در اختیار داشتن همه امکانات مورد نیاز.

-       سیاست های فرهنگی کشور مبدء و درک درست وضعیت جامعه فرانسه و مخاطبان فرانسوی.

-       عدم مواجهه با مشکلات مالی و امکان تردد آسان (برخی به دلیل عدم نیاز به ویزا و برخی از منظر بُعد مسافت)

آورده مطالعۀ فوق برای تعیین سیاست‌های فرهنگی ج.ا.ایران در تعریف برنامه برای مخاطب فرانسوی

به جز نحوه توجه کشورهای یاد شده به گرایش مخاطب فرانسوی و تأثیرگذاری هر دسته برنامه بر این اجتماع، نکتۀ دیگری نیز قابل توجه است که هر کدام سعی کرده‌اند برگ برنده ای از هویت کشور خود را به دسته بندی های مرسوم اضافه نمایند. "ویدیو گیم‌ها و طراحی مانگا" برای ژاپن، "کره نزد شما" در مرکز فرهنگی کره جنوبی و "تپ دنس و موسیقی سلتیک" برای مرکز ایرلند از این سیاست پیروی می کند.

از سویی توجه به طبقات خالی، بستر بازار محصولات فرهنگی و مناطق کم تراکم از منظر حضور این تولیدات می تواند برگ برنده‌هایی برای کشورهای عرضه کننده ارائه کند.

بر اساس اعلام سامانه لزکو (Les echos) در سال 2016، 31 درصد فرانسوی ها مسلمان هستند و تخمین زده می شود که این درصد تا امروز افزایش داشته است. فرانسه دارای بزرگترین جمعیت مسلمان در اروپای غربی است، بسیاری از مسلمانان ( شیعه یا سنی) تشنه و جویای معارف دین و اهل بیت (ع) هستند و پاسخ این نیازها را بیشتر در مساجد و مراکز اسلامی جستجو می کنند. همه این مسلمانان دارای خانواده و بستگانی هستند که مانند سایرین سبد مصرف فرهنگی و هنری دارند. نیازهایی که پاسخ آن در مسجد و منبر وجود ندارد و باید آن را در فرهنگسراها، سینماها و سایر مراکز هنری بیابند.

اگرچه فرانسه را به درستی مرکز انواع برنامه های هنری و فرهنگی می دانند اما شرایط فرهنگی حاکم بر محیط های هنری، تفریحی در این کشور در تعارض کامل با محیط اعتقادی این خانواده هاست؛ چرا که اغلب تولیدات فرهنگی و هنری دارای صحنه ها، گفت وگوها و محتواهایی است که بسیاری از خانواده های مذهبی (اعم از مسلمان، مسیحی و یهودی) نمی توانند به همراه خانواده خود در آن شرکت کنند و به همین دلیل محیط تفریحی و فرهنگی سالم برای جمعیت مسلمان این کشور محسوب نمی گردد.

اجتماع مسلمانان فرانسه نیز – اگرچه جمعیت قابل توجهی را به خود اختصاص می دهد – اما به سبب پیشینۀ فرهنگی و کاستی مهارت های تخصصی در تولید چنین آثاری، توانایی برگزاری برنامه‌های هنری و فرهنگی حرفه‌ای و خوش ساخت با الهام از فضای اعتقادی مربوط به خود را ندارند، و از سویی کمتر نمونه ای از آن را شاهد بوده اند.

فرصت اما اینجا نهفته است. همه آنچه این جامعه تشنۀ آن هستند، در ایران امروز به خوبی یافت می شود. گذشت بیش از چهل سال از پیروزی انقلاب اسلامی و تلاش و کوشش افرادی که دغدغه تولید هنر دینی داشته اند، به تولید محصولاتی انجامیده که اگرچه چشمان ما به واسطه دیدن هر روزه آن ها به وجودشان عادت کرده است، اما از این سوی جهان گنجینه‌ای نه چندان کم شمار و فوق العاده ارزشمند محسوب می شود. این، همان جایی است که سنگینی تکلیف بزرگی که بر دوش بخش های بین المللی فرهنگی جمهوری اسلامی ایران است، خود را نشان می دهد.

در این سوی جهان جامعه ای پرشمار و بسیار تشنه  برای دریافت آثار هنری سالم وجود دارد و در سوی دیگر جهان -در مرزهای جمهوری اسلامی ایران -  آثار پر شماری که هرکدام پاسخی درخور به این نیازها هستند و اینجاست که صادرات "الگوی تولید فرهنگی" معنا پیدا می کند.

صد البته لازم است گرایش و سلیقه مخاطب فرانسوی در انتخاب گونه های برنامه های فرهنگی برای جذب هرچه بیشتر ایشان نیز مد نظر قرار گیرد. از این روی، حمایت و کمک به برگزاری چنین رویدادی در کشور فرانسه که هیچ سازمانی در آن متولی برگزاری برنامه‌های هنری با مضامین مذهبی نمی‌شود و نمونه های مناسبی از آن نیز وجود ندارد، نوعی بسترسازی برای ایجاد و تولید نمونه‌های مشابه در آینده توسط اجتماع مسلمانان آن محسوب می‌شود که با توجه به  اهمیت آن، سیاستگذاری لازم و مهمی در مسیر توسعه دادن و فراگیر کردن مفاهیم فرهنگی- مذهبی ایران است که در دیپلماسی عمومی ج.ا.ایران جایگاه قابل توجهی دارد.

منابع:

https://www.coree-culture.org/      https://www.mcjp.fr/ 

https://www.centreculturelirlandais.com/

بازبینی و ویرایش: محمد سعید معزالدین